Yetişkin DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu), çocukluk döneminde başlayan ancak birçok kişide yetişkinlikte de devam eden nörogelişimsel bir durumdur. Dikkat sorunları, erteleme davranışı, unutkanlık, motivasyon eksikliği ve dürtüsellik gibi belirtiler yaşamın pek çok alanını etkileyebilir.
Bu yazıda yetişkin DEHB belirtileri, günlük yaşamdaki etkileri, neden görevden kaçınma yaşandığı ve destek almanın yaşam kalitesini nasıl artırdığı üzerine kapsamlı bir rehber bulacaksınız.
⸻
Yetişkin DEHB’nin En Yaygın Belirtileri
Yetişkinlerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu şu belirtilerle kendini gösterebilir:
1. Görevleri Erteleme ve Tamamlama Güçlüğü
Basit bir işi bile başlatmak zorlayıcı olabilir. Erteleme, DEHB’nin en belirgin etkilerinden biridir.
2. Odaklanma Sorunları
Kişi, bir işe başladığında odaklanmakta zorlanabilir veya kolayca dikkatini kaybedebilir.
3. Dürtüsellik
Düşünmeden hareket etmek, hızlı karar vermek veya duygusal tepkilerde aşırılık görülebilir.
4. Dağınıklık ve Organizasyon Zorlukları
Eşyaları kaybetmek, işleri planlayamamak veya düzeni sürdürememek sık karşılaşılan durumlardır.
5. Zaman Yönetimi Güçlüğü
Randevular, iş teslimleri veya günlük rutinler kolayca karışabilir.
6. Unutkanlık
Küçük detaylar, yapılacaklar, önemli tarihler sıklıkla unutulabilir.
7. Duygusal Dalgalanmalar
Hızlı duygu değişimleri veya stres karşısında çabuk yorulma görülebilir.
⸻
Yetişkin DEHB Günlük Yaşamı Nasıl Etkiler?
Yetişkin DEHB, kişinin hayatındaki birçok alanı doğrudan etkiler:
• İlişkiler: Partner, çocuklar veya iş arkadaşlarıyla iletişim zorlaşabilir.
• İş yaşamı: Erteleme, motivasyon eksikliği ve odaklanma sorunları performansı düşürebilir.
• Ev düzeni: Düzenli kalmak, evi toplamak veya günlük görevleri sürdürebilmek güçleşebilir.
• Kendine bakım: Rutinleri sürdürmek, sağlık alışkanlıklarını korumak zor olabilir.
Tüm bu etkiler zamanla kişinin özsaygısını, özgüvenini ve yaşam doyumunu azaltabilir.
⸻
Yetişkinlerde Görevden Kaçınmanın Nedenleri
DEHB ile yaşayan yetişkinlerin çoğunda belirli düşünce kalıpları gelişebilir:
• Kendine güvensizlik
• Başarısızlık korkusu
• Yetersizlik hissi
• Beceriksizlik inancı
• Hayatın kontrol edilemez olduğu düşüncesi
Bu inançlar, yapılması gereken işleri daha da zorlaştırır ve bir kısır döngü haline getirir. Görevden kaçınma arttıkça özgüven düşer; özgüven düştükçe kaçınma devam eder.
⸻
Destek Almak Yaşam Kalitenizi Nasıl Artırır?
Profesyonel destek almak, DEHB ile baş etmede önemli bir güçtür.
Doğru terapi ve tekniklerle:
• Yaşam kaliteniz artar,
• Eşinizle, çocuklarınızla ve iş çevrenizle ilişkileriniz kolaylaşır,
• Günlük rutininiz daha düzenli ve sürdürülebilir hale gelir,
• Daha mutlu, daha dengeli ve daha kontrollü bir yaşam inşa edebilirsiniz.
Destek almak, zorluk yaşadığınızı kabul etmek değil; aksine, hayatınızı bilinçli olarak iyileştirmek için attığınız güçlü bir adımdır.
⸻
Yetişkin DEHB ile Baş Etmek İçin Etkili Yöntemler
1. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)
Düşünce kalıplarını, davranışlarınızı ve rutinlerinizi yeniden yapılandırmaya yardımcı olur.
2. Koçluk ve Planlama Teknikleri
Günlük yaşamı organize etmek, hedef belirlemek ve hareket planı oluşturmak için destek sağlar.
3. Zamanlayıcılar, Hatırlatıcılar ve Rutinler
Tekrar eden düzenler DEHB’nin en büyük yardımcılarından biridir.
4. Çevresel Düzenlemeler
Dağınıklığı azaltmak, işe uygun ortamlar yaratmak odaklanmayı artırır.
5. Psikiyatrik Değerlendirme
Gerekli durumlarda ilaç desteği planlanabilir.
⸻
Sonuç: Yetişkin DEHB Yönetilebilir Bir Süreçtir
Yetişkin DEHB zorlu olabilir, ancak kesinlikle yönetilebilir bir durumdur.
Doğru destek, doğru stratejiler ve profesyonel rehberlik ile yaşam kalitesi önemli ölçüde artar.
Eğer DEHB belirtileri yaşıyor ve günlük yaşamda zorlanıyorsanız, destek almak güçlü ve dönüştürücü bir adımdır.
Uzman Psikolog Burçin Demirkan
